Wat betekent carbon footprint precies?

Wie leest over CO2-reductie, heeft de term ‘carbon footprint’ al eens voorbij zien komen. Maar wat is een carbon footprint, hoe wordt deze berekend en belangrijker, hoe compenseer je de carbon footprint van je bedrijf of onderneming?

Wat is een carbon footprint?

Kortgezegd is een carbon footprint de totale hoeveelheid CO2 en andere broeikasgassen die direct en indirect worden uitgestoten door een individu, organisatie, product of dienst. 

We bekijken het verschil tussen directe versus indirecte CO2-uitstoot.

Directe versus indirecte CO2-uitstoot

Wat verstaan we onder CO2-uitstoot? We kunnen uitstoot in twee groepen verdelen: directe en indirecte CO2-uitstoot. Onder directe CO2-uitstoot verstaan we alle uitstoot die direct in de lucht komt wanneer je iets produceert of een vervoermiddel gebruikt. Bijvoorbeeld:

• Alle uitstoot ten gevolge van het verbranden van fossiele brandstof in een motor, in een oven of in een verbrander: bijvoorbeeld autorijden met een diesel of benzinemotor. 

• Alle uitstoot ten gevolge van chemische productieprocessen: bijvoorbeeld de productie van plastic onderdelen.

• Alle uitstoot ten gevolge van landbouw: bijvoorbeeld koeienmest. 

Onder indirecte CO2-uitstoot verstaan we alle uitstoot die niet direct wordt veroorzaakt door productieprocessen en vervoer, maar die in de lucht komt door het gebruik van andere bronnen. Denk daarbij aan productieprocessen en vervoer die elektriciteit, warmte of stoom gebruiken.

Bijvoorbeeld:

• Alle uitstoot ten gevolge van ingekochte elektriciteit die wordt verbruikt tijdens het uitvoeren van werk: bijvoorbeeld de warmte die je nodig hebt om te kunnen afwassen.

• Alle uitstoot ten gevolge van het produceren van goederen en diensten die je koopt, en alle uitstoot binnen de supply chain: bijvoorbeeld de elektriciteit die je nodig hebt om je machines draaiende te houden. 

• Alle uitstoot geassocieerd met het gebruik van de goederen en diensten die je als bedrijf produceert: bijvoorbeeld, als je elektrische fietsen produceert, de elektriciteit die je nodig hebt om de elektrische fietsen op te laden. 

Hoe wordt mijn carbon footprint berekend?

Je carbon footprint wordt gemeten in tonnen CO2 en omvat alle bronnen van uitstoot die bijdragen aan CO2-uitstoot in de lucht, van het rijden in een auto tot het verbruik van elektriciteit.

De carbon footprint van je bedrijf of onderneming wordt bepaald aan de hand van drie domeinen: directe, indirecte en andere indirecte CO-uitstoot. Wat onder directe en indirecte CO2-uitstoot valt, hebben we hierboven bekeken.

Onder andere indirecte CO2-uitstoot rekenen we de uitstoot die indirect wordt veroorzaakt binnen de keten van een bedrijf. Denk daarbij aan woon-werk verkeer en andere werkgerelateerde reizen, emissies gerelateerd aan inkoop en bijvoorbeeld afvalverwerking. 

We bekijken aan de hand van twee voorbeelden hoe de CO2-footprint van een softwarebedrijf en een horecazaak zou kunnen worden berekend.

Hoe wordt de CO2-footprint van een softwarebedrijf berekend?

Welke onderdelen tellen mee voor de CO2-footprint van een softwarebedrijf binnen het mkb?

• Directe CO2-uitstoot: minimaal, maar je kunt denken aan bedrijfsvoertuigen of backup generatoren.

• Indirecte uitstoot: emissie van elektriciteit die nodig is om de kantoren draaiende te houden, alsmede servers en data centers. 

• Andere indirecte uitstoot: hieronder vallen woon-werkverkeer van de medewerkers, andere werkreizen (vluchten, autohuur, hotels), het produceren en verwerken van hardware en andere kantoorartikelen en het gebruik van cloud services. 

Hoe bereken je vervolgens de CO2-footprint van dit bedrijf? 

Eerst verzamel je de data van energieverbruik, woon-werkverkeer en andere zakelijke reisbewegingen, inkoopkosten en afvalverwerking. Dan pas je de emissiefactoren (hoeveelheid verbruikte benzine, gereisde kilometers of verbruikte kilowatt elektriciteit) voor deze datapunten toe en bepaal je de equivalenten in ton CO2. Je vindt emissiefactoren voor elke bron in databases zoals emissiefactoren.nl. 

Hoe wordt de CO2-footprint van een horecabedrijf berekend?

Wat telt er allemaal mee voor de CO2-footprint van een horecabedrijf met minder dan 50 werknemers?

• Directe CO2-uitstoot: emissies van het koken op gas, verwarming en vervoermiddelen van het bedrijf. 

• Indirecte uitstoot: emissies van ingekochte elektriciteit voor licht, koeling en het aandrijven van elektrische apparaten (mixers, ovens, afzuiging). 

• Andere indirecte uitstoot: emissies gerelateerd aan de inkoop van eten en drinken, afvalverwerking, woon-werkverkeer van de werknemers en andere reizen. 

Net als bij het softwarebedrijf zal een horecaonderneming nu de data verzamelen en emissiefactoren toepassen. Een horecabedrijf heeft echter andere datapunten en zal meer focus leggen op de aantallen bij inkoop van goederen, de data van afvalverwerking en de afschriften van nutsvoorzieningen. 

Hoe compenseer ik mijn CO2-footprint?

Je hebt gelezen welke factoren bijdragen aan je CO2-footprint en hoe we de CO2-footprint van je bedrijf of onderneming berekenen. Nu wil je weten hoe je die CO2-footprint kunt compenseren.

Manieren om je carbon footprint te compenseren

Buiten het daadwerkelijk reduceren van je CO2-uitstoot door het gebruik van groene of hernieuwbare energie, verduurzaming van de productieprocessen, duurzamer transport en bijvoorbeeld minder afval, is er nog een aantal manieren om je CO2-footprint te verlagen of zelfs volledig te compenseren. 

Carbon offsetting

Dit doe je door te investeren in initiatieven die CO2 in de lucht verminderen of verwijderen. Denk aan:

• Herbebossing en agroforestry: projecten die bomen planten (al dan niet geïntegreerd in landbouwgronden) of gebieden herbebossen om zo CO2 uit de lucht te filteren. 

• Hernieuwbare energie: windparken of zonneparken.

• Energie-efficiëntie: projecten die zich richten op het verlagen van energieverbruik in de samenleving of bedrijven, denk aan het gebruik van LED-lampen in plaats van traditionele gloeilampen.

• Projecten die CO2 afvangen en opslaan, waardoor de hoeveelheid broeikasgassen wordt verminderd.

Investeren in de carbon markt

Je kunt je CO2-footprint compenseren door de koop van carbon credits of CO2-certificaten. Hiermee investeer je als het ware indirect in het type initiatieven die we hierboven noemden. 

Een voorbeeld van investeren in de carbon markt is de koop van carbon credits bij ecommit. Wij kopen ze groots in en maken er hapklare pakketten van die geschikt zijn voor bedrijven en ondernemers binnen het grootbedrijf en mkb. 

Ben je benieuwd hoeveel CO2 jouw bedrijf zou moeten compenseren om een carbon footprint van nul te hebben? Plan dan een vrijblijvend gesprek in en we bekijken de mogelijkheden voor je bedrijf of onderneming.