CSDDD: ondernemen met respect voor mensenrechten en milieu - update

Update april 2024:

Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) goedgekeurd door het Europees Parlement

Op 24 april 2024 heeft het Europees Parlement de voorgestelde CSDDD-regelgeving goedgekeurd. Uit de CSDDD vloeien zorgvuldigheidseisen voor grote bedrijven, waardoor zij in de hele waardeketen de negatieve impact op mensenrechten en het milieu moeten voorkomen, beëindigen en beperken. Het gaat dan bijvoorbeeld om kinderarbeid, uitbuiting van arbeidskrachten, verlies van de biodiversiteit en vervuiling.

Naast de zorgvuldigheidseisen waar deze grote bedrijven aan moeten voldoen, moeten bedrijven ook een overgangsplan maken om hun bedrijfsmodel volledig verenigbaar te maken aan de limiet van 1,5°C temperatuurstijging van de aarde, zoals vastgelegd in het Klimaatakkoord van Parijs in 2015. Wanneer bedrijven de verplichtingen uit de richtlijn niet naleven, zijn ze aansprakelijk voor de schade en kunnen ze worden beboet.

De CSDDD moet nu alleen nog goedgekeurd worden door de Raad. Hierna wordt de richtlijn ondertekend en gepubliceerd in het Publicatieblad van de Europese Unie. Wanneer dit is gebeurd, hebben alle Europese lidstaten twee jaar de tijd om de richtlijn om te zetten in nationale wetgeving.

💡Lees hier het officiële persbericht van het Europees Parlement.

Ondernemen met respect voor mensenrechten en milieu

De moderne ondernemer wil graag toekomstbestendig, duurzaam ondernemen en daarbij de mensenrechten en het milieu eerbiedigen. Dat is goed voor de business. Bovendien vraagt de markt erom. De Europese Unie komt nu met een wetsvoorstel om hier op een verantwoorde manier vorm aan te geven: de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD).

Minimumstandaard

De CSDDD stelt een wettelijke minimumstandaard voor maatschappelijk verantwoord ondernemen. Zo introduceert de Europese Commissie in de voorgestelde richtlijn onder andere een zorgvuldigheidsverplichting op het gebied van mensenrechten en het milieu. En een civiele aansprakelijkheid wanneer niet aan de zorgvuldigheidsverplichting wordt voldaan.

Bindende richtlijn

De CSDDD is een onderdeel van het ‘Fit for 55’-pakket, een nadere uitwerking van de Green Deal, die onder meer beoogt om de CO2-uitstoot in 2030 met 55% te verminderen ten opzichte van 1990. Ook het eerbiedigen van mensenrechten en het milieu binnen bedrijfsbesturen is een belangrijk punt in de Europese Green Deal. De voorgestelde richtlijn moet ervoor gaan zorgen dat ondernemingen die actief zijn binnen de Europese Unie bijdragen aan de ontwikkeling van de overgang naar een duurzame economie. Door middel van rapporten binnen de keten kunnen nadelige gevolgen voor klimaat en mensenrechten makkelijker worden voorkomen of beperkt. Hiervoor zijn natuurlijk al andere richtlijnen, maar die zijn niet bindend. Met de CSDDD kunnen grote bedrijven worden verplicht om eerbiediging van mensenrechten en het milieu in hun bedrijfsvoering te implementeren. 

Voor wie gaat de CSDDD gelden?

De CSDDD zal gaan gelden voor de volgende ondernemingen:

EU-ondernemingen: 

1. EU-ondernemingen met meer dan 500 werknemers en een omzet van meer dan 150 miljoen euro; 

2. EU-ondernemingen met meer dan 250 werknemers en een omzet van meer dan 40 miljoen euro, die meer dan 50% van hun omzet behalen in hoogrisicosectoren. 

Niet-EU-ondernemingen: 

3. Ondernemingen die in de EU meer dan 150 miljoen euro aan omzet behalen; 

4. Ondernemingen die in de EU een omzet van meer dan 40 miljoen euro behalen, waarvan meer dan 50% wordt behaald in hoogrisicosectoren*.

*Onder de hoogrisicosectoren vallen onder meer de sectoren textiel, kleding, landbouw, visserij, bosbouw, voedselproductie, metaalproducten, landbouwgrondstoffen, chemische producten en minerale grondstoffen.

Zorgvuldigheid

Waar dit wetsvoorstel naartoe wil werken, is dat bedrijven zorgvuldig omgaan met mensenrechten en het milieu en dit ook in hun beleid integreren. De effecten van de bedrijfsvoering – goed en slecht – moeten in kaart worden gebracht en van ondernemers wordt verwacht dat ze passende maatregelen treffen. Let op, want daarbij gaat het ook om dochterondernemingen én zakenrelaties. Verder is het de bedoeling dat een klachtenprocedure wordt ingesteld en dat openbare rapporten worden gepubliceerd over alle maatregelen.

Plan tegen klimaatverandering

De ondernemingen die het aangaat, zullen een plan moeten opstellen over hoe zij hun bedrijfsmodel in lijn willen brengen met een duurzame economie en hoe ze gaan zorgen dat het bijdraagt aan een opwarming van de aarde van niet meer dan 1,5 graden Celsius. Daarin moeten ook de risico’s staan en wat hun doelstellingen zijn voor emissiereducties.

Wettelijke aansprakelijkheid

Ondernemingen kunnen met de CSDDD aansprakelijk worden gesteld voorgeleden schade, wanneer zij nalaten potentiële negatieve effecten van de bedrijfsactiviteiten te beperken, te voorkomen of te beëindigen.

Zorgplicht voor bestuurders

Bestuurders en commissarissen van ondernemingen worden onder dit voorstel verplicht om in hun besluitvorming rekening te houden met de gevolgen daarvan op het milieu, de klimaatverandering en mensenrechten op zowel de korte als de lange termijn. Daarbij zijn bestuurders verantwoordelijk voor het correct uitvoeren van het due diligence-onderzoek en de getroffen maatregelen.

Toezichthoudende autoriteit

Binnen elke lidstaat zal een toezichthoudende autoriteit worden aangewezen die de naleving van de CSDDD controleert. Deze autoriteit kan informatie opvragen en inspecties uitvoeren. Ondernemingen die de richtlijn niet naleven, kunnen een waarschuwing of een geldboete krijgen..

Wanneer gaat de CSDDD gelden?

Het voorstel voor de CSDDD is op 23 februari 2022 door de Europese Commissie gepubliceerd. Het wacht nu op goedkeuring door het Europees Parlement en de Raad van Ministers. Wanneer de wet definitief is aangenomen, start een overgangsperiode van twee jaar waarin lidstaten de tijd hebben om de richtlijn in nationaal recht om te zetten. Momenteel wordt er nog onderhandeld over de daadwerkelijke inhoud. Wanneer er een definitief akkoord is, wordt duidelijker wat de gevolgen van de richtlijn zullen zijn.

Update: Op 24 april 2024 heeft het Europees Parlement de voorgestelde CSDDD-regelgeving goedgekeurd.

Conclusie

We zijn het er eigenlijk allemaal over eens dat mensenrechten en milieu eerbiedigd moeten worden in alle bedrijfsvoering. Tot nu toe was het alleen niet zo duidelijk wie wat moest doen. Daarom ligt er nu een voorstel van de Europese Unie voor een bindende richtlijn, de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD). Hierin staan verplichtingen voor ondernemingen die zakendoen binnen de EU. Met de komst van de CSDDD en andere wetgeving wordt het voor ondernemers steeds belangrijker om aan de slag te gaan met duurzaamheid – en met het verzamelen van gegevens, ook van partners in de keten. Dit biedt inzicht in milieuprestaties en kansen voor verbetering. Het geeft bovendien inzicht in de verantwoordelijkheid die ondernemingen nemen voor mens en milieu.

Ecommit biedt uitkomst

ecommit biedt compensatieprogramma’s aan waarmee ondernemingen hun resterende CO2-uitstoot kunnen compenseren door te investeren in geverifieerde projecten voor CO2-compensatie. Ontdek hoe ecommit positief kan bijdragen aan het bereiken van de duurzaamheidsdoelen van jouw onderneming.

Meer lezen over de CSDDD? Lees dan hier ons whitepaper!

Voor de volledige voorgestelde wettekst van de CSDDD verwijzen wij naar de officiële website van de Europese Unie.