Duurzaamheidstermen – wat betekenen ze allemaal?

Duurzaamheidsdoelstellingen in het kader van het Klimaatakkoord van Parijs staan inmiddels goed op het vizier bij ondernemingen. Veel bedrijven gaan voortvarend aan de slag, ook omdat het prettig is om aan klanten en partners te kunnen laten zien wat je al doet.

Duurzaamheidstermen – wat betekenen ze allemaal?

Alleen worden de termen voor die klimaatclaims en duurzaamheidsprestaties niet eenduidig geïnterpreteerd. Dat zou greenwashing in de hand kunnen werken. Ecommit heeft ze voor je op een rijtje gezet met de meest gebruikte betekenis ernaast.

CO2-voetafdruk

Wat we in het Engels de carbon footprint noemen, gaat over de jaarlijkse uitstoot van broeikasgassen van een organisatie. Het gaat hierbij dus om alle broeikasgassen en niet enkel die van CO2. Alle broeikasgassen hebben een CO2-equivalent. Zo staat bijvoorbeeld één kilo methaan voor 28 kilo CO2. Door omrekening van alle broeikasgassen van een organisatie naar CO2, krijg je uiteindelijk een totale CO2-voetafdruk. De CO2-voetafdruk is daarmee een mooi middel om de duurzaamheidsprestaties van bedrijven eenvoudig te kunnen vergelijken.

CO2-neutraal

Wanneer je geen CO2 uitstoot, werk je CO2-neutraal. Hetzelfde kun je ook bereiken door evenveel CO2 te verwijderen als je uitstoot. Op de balans wordt dan geen CO2 toegevoegd aan de atmosfeer. Let wel op: dit gaat alleen over de uitstoot van CO2. Een bedrijf kan dus wel nog andere broeikasgassen uitstoten zonder dat dit de CO2-neutraliteit aantast. 

Klimaatneutraal

Waar het bij CO2-neutraliteit alleen om CO2 gaat, betekent klimaatneutraliteit dat álle broeikasgassen die een organisatie uitstoot, ook weer verwijderd worden. Dit gaat dus een stap verder. In de praktijk wordt dit soms aangeduid als ‘emissieneutraal’, maar in recente wetgeving worden die twee termen toch verschillend gedefinieerd.

Net zero

De term net zero, ofwel netto nul, is gestandaardiseerd door het Science Based Targets initiative (SBTi). Deze standaard betreft de uitstoot van broeikasgassen in de hele keten waarin een organisatie opereert. Dit gaat over drie verschillende categorieën:

-        scope 1: de directe emissies door activiteiten van de organisatie; 

-        scope 2: de indirecte emissies die vrijkomen bij de productie van ingekochte energie;

-        scope 3: de indirecte emissies in de gehele waardeketen. 

Om aan de net zero-standaard van het SBTi te voldoen, moet in álle scopes actie worden ondernomen. Dit gaat dus nog een stap verder dan CO2-neutraal of klimaatneutraal, omdat deze termen vaak alleen betrekking hebben op de directe uitstoot van de organisatie zelf.

Klimaatpositief

Klimaatpositief gaat nóg weer verder. Hierbij worden meer broeikasgassen uit de atmosfeer gehaald dan er worden uitgestoten. Er is nog geen duidelijkheid of klimaatpositieve doelstellingen alleen betrekking hebben op directe emissies uit scope 1 of op álle scopes. Duidelijk is wel dat klimaatpositiviteit die betrekking heeft op alle drie de scopes de meest ambitieuze doelstelling is die een bedrijf kan nastreven. 

Duurzaamheidstermen in wet- en regelgeving

Er worden steeds meer definities van de bovenstaande begrippen vastgelegd in de wet, maar aan deze definities worden verschillende wettelijke betekenissen gegeven. Duurzaamheidstermen kunnen dus niet zomaar willekeurig worden gebruikt. Het is voor ondernemingen heel belangrijk om te begrijpen dat de termen klimaatneutraal, netto nul, net zero en emissieneutraal niet allemaal dezelfde betekenis hebben en dat er verschillende (wettelijke) voorwaarden hangen aan het maken van publieke claims met gebruik van deze termen. 

Wet- en regelgeving over duurzaamheidsclaims

Naast definities voor duurzaamheidstermen, komen er ook richtlijnen voor duurzaamheidsclaims. Zo zal de Green Claims Directive van de Europese Commissie minimumeisen stellen aan de onderbouwing van duurzaamheidsclaims door bedrijven die zakendoen binnen de Europese Unie. Op basis van dit voorstel moeten duurzaamheidsclaims goed zijn onderbouwd en vervolgens worden geverifieerd door onafhankelijke en geaccrediteerde verificateurs. Dit kan al in 2026 gaan gelden.

Ook de Autoriteit Consument en Markt (ACM) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) hebben vorig jaar nieuwe leidraden voor duurzaamheidsclaims gepubliceerd. Bovendien moeten duurzaamheidsclaims in lijn zijn met de Code voor Duurzaamheidsreclame van de Stichting Reclame Code.

Conclusie

Als ondernemer zul je je duurzaamheidsclaims dus goed moeten onderbouwen. Consumenten, partners en investeerders kunnen hierdoor rekenen op meer duidelijkheid. Willen we met zijn allen aan de slag voor een beter klimaat, dan is het van belang dat we precies van elkaar weten waar we het over hebben. Op dit moment worden begrippen nog door elkaar gebruikt, omdat er voor de meeste duurzaamheidstermen nog geen eenduidige definitie is vastgelegd in wet- en regelgeving. Daarom is het voor ondernemers vooral belangrijk om transparant te zijn over de betekenis van doelstellingen en duurzaamheidsclaims en de berekeningen en onderbouwingen hiervan te communiceren. Zo kunnen we het risico op greenwashing verkleinen en behoud je als ondernemer je geloofwaardigheid. 

Ecommit biedt uitkomst

Ecommit biedt compensatieprogramma’s op maat waarmee ondernemingen een deel van hun CO2-uitstoot kunnen compenseren door te investeren in gecertificeerde producten. Zo helpt ecommit ondernemers om met vertrouwen de duurzaamheidstransitie in te gaan. 

Meer lezen over de betekenis van duurzaamheidsbegrippen en regelgeving? Lees dan hier ons whitepaper!