Europese CO2-grensheffing CBAM vermindert koolstoflekkage met ongeveer een derde

Op 1 oktober 2023 is het Carbon Border Adjust Mechanism (CBAM) in werking getreden. Het CBAM is een grensheffing op de invoer van uitstoot-intensieve goederen die zijn geproduceerd buiten de Europese Unie (EU). Op basis van het CBAM moeten importeurs van deze goederen vanaf 1 januari 2026 CO2-certificaten aanschaffen. Tot die tijd geldt er een administratieplicht waarbij importeurs per kwartaal moeten aangeven hoeveel uitstoot-intensieve goederen er dat betreffende kwartaal zijn geïmporteerd naar de EU.

In de EU moeten producenten steeds meer betalen voor hun productieactiviteiten door het Europese emissiehandelssysteem (EU-ETS). Daarom kan het financieel voordelig zijn om goederen te importeren uit landen buiten de EU, waar er niet betaald hoeft te worden voor CO2-uitstoot. Dit proces, wat koolstoflekkage wordt genoemd, wordt met het CBAM getracht te worden voorkomen. Wanneer er bij import van goederen naar de EU alsnog een CO2-heffing dient te worden betaald, valt het productievoordeel betreffende de kosten voor CO2-uitstoot buiten de EU weg. Daarnaast is het idee van het CBAM dat landen buiten de EU worden gestimuleerd om ook emissiehandelssystemen op te starten, wat positieve gevolgen kan hebben op de reductie van de totale mondiale CO2-uitstoot. 

Nu het CBAM in werking is getreden, hebben het Centraal Planbureau (CPB) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) onderzoek gedaan naar de effectiviteit van het CBAM. Op 25 april 2024 publiceerden de planbureaus het gezamenlijk onderzoek: ‘Europese importheffing op CO2 effectief tegen weglek’. Hieruit blijkt dat Nederland bovengemiddeld zou kunnen profiteren van het CBAM. Het CBAM vermindert volgens het CPB en PBL de koolstoflekkage met ongeveer een derde en leidt tot meer productie en handel binnen de EU. Naar verwachting van het CPB en het PBL zou de Nederlandse export van goederen die onder het CBAM vallen met 12% kunnen toenemen, terwijl het gemiddelde in de EU op ongeveer 6% ligt. 

Lees meer over het onderzoek van het Centraal Planbureau en het Planbureau voor de Leefomgeving op:

https://www.cpb.nl/europese-importheffing-op-co2-effectief-tegen-weglek of
https://www.pbl.nl/publicaties/europese-importheffing-op-co2-effectief-tegen-weglek 

Wil je meer lezen over het CBAM? Lees dan onze blog over deze Europese verordening.